جواب اجمالى:
این که گفته مى شود شیعه در قضیه ذبح اسماعیل قائل به جهل خداوند است افترائى بیش نیست، چرا که اولاً این قول از عده اى از شیعیان منقول است. و ثانیاً بداء هیچ ارتباطى با جهل خداوند ندارد و معناى آن این است که ظاهر امر چنین نشان داده شده بود که حضرت ابراهیم مأمور به ذبح اسماعیل است و حضرت ابراهیم چنین اعتقادى پیدا کرده بود، ولى در واقع و نزد خداوند چنین امرى صورت نگرفته بود، به این معنا که امر دوام نداشته است و از ابتدا معدود به زمان خاصى بوده است.
بداء یعنی چه ؟ چرا شیعیان معتقد به بداء هستند؟
بداء در لغت: «بداء» با الف ممدودة بر وزن «سَماء» بداء از نظر لغت و اصطلاح اسم مصدر و مشتق از «بدو» به معناى ظاهر شدن و آشکار گشتن و نیز به معناى رأى جدید است یعنى شخصى در گذشته رأى نادرستى داشت ولى هم اکنون رأیى پسندیده را گزینش کرده است. علاوه بر این ها به معناى علم پیدا کردن به امر مجهول هم به کار رفته است.([1])
بداء در اصطلاح: دانشمندان اسلامى در تعریف بداء مفاهیم گوناگونى را ذکر کرده و بر اساس آن ها به قبول و یا ردّ آن پرداخته اند، به همین دلیل اختلافات آنان در این موضوع گاهى جنبه محتوایى نداشته و لفظى است. با توجه به ماهیت تعاریف مطرح شده مى توان آنان را به دو دسته تقسیم کرد:
